eindejaarsopruiming 2: letters

gelezen heb ik ook dit jaar. zo’n 20 boeken. wat is me bijgebleven? in willekeurige volgorde:

salman rushdie
fury (2001)

55-jarige professor malik solanka is rijk geworden met het bedenken van de filosofisch aangelegde pop little brain die van pop tot mega-ster is verworden met eigen tv-shows en cd’s. als hij zich op een late avond realiseert dat hij met geheven mes staat te kijken naar zijn slapende vrouw & zoontje verlaat hij london, en hen, om zich (met little brain) in de anonimiteit van new york te storten. maar zijn woede is meegereisd en te groot om onder controle te houden. van zijn uitbarstingen herinnert hij zich niets. in de krant leest hij over een seriemoordenaar. dat zal hij zelf toch niet zijn? ook overal om hem heen ziet hij die woede. de korte lontjes van de mensen in de straten van new york, het slechte humeur van zijn minnares, het gescheld van een taxi-chauffeur en de haat jegens de verenigde staten. op de cover lijkt een donderwolk lekgeprikt te worden door de punt van het empire state building. een ietwat ander beeld van de new york skyline luidde, kort na verschijning van dit boek, de nieuwe eeuw in. rushdie, dus veel sub-plots, afdwalingen, mythologie en massa-cultuur.

paul auster
oracle night (2004)
the book of illusions (2002)
the new york trilogy (1985, 1986, 1987)
moon palace (1989)
leviathan (1992)
the invention of solitude (1982)
the music of chance (1990)
hand to mouth (1997)
in the country of last things (1987)
mr. vertigo (1994)

het moge duidelijk zijn: 2004 was het jaar waarin ik auster ontdekte en bijna een overdosis tot me nam. eenzaamheid, toeval, het creatieve proces, identiteit. thema’s die mij boeien maar na de 7e auster ook teveel kunnen worden. vooral dat toeval, alsof hij de religloze mens een nieuwe magie wil meegeven. soms denk ook ik dat dat nodig is, maar auster’s vorm van magie is voor mij slechts beperkt houdbaar. ik raad hem zeker aan, maar lees er alsjeblieft niet zoveel achter elkaar als ik heb gedaan. vooral aanbevolen: oracle night, the new york trilogy, in the country of last things, the book of illusions en mr. vertigo.

siri hustvedt
what i loved (2003)

relaties, kunst, vriendschap. de dood van een kind, de gekte van een ander en hoe groeien de ouders daarmee op. een mooi boek maar de troost die geboden wordt is schamel en laat je achter met de leegte van eenzaamheid. als je weet dat hustvedt de vrouw van auster is kun je niet nalaten parallellen te zien tussen sommige gebeurtenissen in dit boek en in zijn oracle night.

the enchantment of lily dahl (1996)

niet al te bijzonder. en zeker een tegenvaller na what i loved. gelukkig is dat laatste boek jaren na lily dahl geschreven. als haar volgende roman op ‘t niveau van what i loved is zit het wel goed, als ze weer zo’n sprong voorwaarts weet te maken als tussen deze 2 romans, dan word ik zelfs heel erg nieuwsgierig.

mark z. danielewski
house of leaves (2000)

een bijzonder boek. ik las het op zonnige zomerdagen op mijn balkon. en
toch wist de duisternis van dit boek me ook onder die omstandigheden te
bereiken. de hittegolf van begin augustus werd wel erg verstikkend, terwijl ik normaal zo van hittegolven houd. en ik sliep slechter dan anders. de typografische grapjes bieden af en toe verlichting maar op andere momenten versterken ze de verwarring en vervreemding. ik had vakantie en heb een week lang vrijwel alleen in dit boek geleefd, een paar afspraken verzet. ik denk dat dat ook de beste manier is om het te lezen: volledige overgave. maar pas op: dit boek is krachtig genoeg om je op kwetsbare momenten ook het diepe in te kunnen zuigen.

en dat allemaal omdat een huis aan de binnenkant groter is dan aan de buitenkant. lees de recensie van de groene amsterdammer.

vikram seth
a suitable boy (1993)

1474 pagina’s. eenmaal thuis wist ik niet wat me had bezield om het te
kopen, behalve dan dat ik heel veel lettertjes kreeg voor m’n geld.
kreeg ik ook waar voor m’n geld? jazeker. het echte verhalen vertellen zoals je bij dickens terugvindt, maar ook bij soaps. veel karakters, van al die karakters ook de eigen wereld nauwkeurig beschreven, veel overlap tussen de verschillende verhaallijnen, veel plots en zelfs cliffhangers. je krijgt een beeld van het india in de eerste jaren na ghandi dat zowel gedetailleerd als heel breed is. de discussies die in het parlement plaatsvinden worden even uitgebreid beschreven als de gedachten van de moeder van lata als die zich weer eens druk maakt of het vriendje van haar dochter wel ‘a suitable boy’ is. het skala aan karakters (uit verschillende kasten) dat je goed leert kennen is groot. bijna elk hoofdstuk wisselt de belevingswereld. 1474 pagina’s, ik leefde 3 weken deels in amsterdam en deels in het india van een halve eeuw geleden. jammer genoeg kwam er een laatste pagina.

michel faber
the crimson petal and the white (2002)

van india naar het london van 1870, en even levensecht. william, niet echt een jongeman meer, getrouwd en met kind en nog steeds freewheelend van vader’s geld. dan ontmoet hij sugar, de eigenlijke hoofdpersoon, als hij dronken in een bordeel belandt. sugar doet sexuele dingen waar hij nauwelijks van dorst dromen (feitelijk heel onschuldig, van hieruit bezien). zijn vrouw is opgegroeid zonder te weten wat sex is, het taboe zo geinternaliseerd dat william niets dan walging weet op te roepen. de geboorte van haar kind shockeert haar zo dat ze het bestaan van een dochter ontkent, die woont in een ander deel van het grote huis. william ontmoet sugar en wil haar niet meer kwijt en ook niet met andere mannen delen. dat kost geld en zo wordt william -met hulp van sugar- eindelijk een ambitieuze werker. en zo krijg je en passant ook een beeld mee van de industriele revolutie in de praktijk. maar sugar is er niet de persoon naar om zich de hele dag ledig te houden in haar nieuwe huis, wachtend op william die ook nog eens een slechte minnaar is. de rest moet je zelf maar lezen. the novel that dickens might have written had he been allowed to speak freely schreef the guardian. en de cover citeert the times: a book like this is even better than sex. met dat laatste ben ik het niet eens, maar ‘a good read’ is het zeker. lees hier de eerste serie hoofdstukken!

under the skin (2000)

een hele andere faber, wel even meeslepend geschreven. hier kan ik beter niet veel over schrijven. dit boek grijpt je, soms vliegt het je naar de strot. niet met de langzame beklemming van house of leaves, maar enkele scenes raak je bijna niet meer kwijt. laat dat je niet afschrikken om het te lezen.

ga niet eerst zoeken op het web naar meer info, enkele sites verraden te
veel, zelfs de review van the new york times. ik geef je de url dan ook niet. alleen de link die ik geef (klik op de titel) kun je veilig volgen. ook daar staat: “How do you write a synopsis about a novel like this? You can’t. To reveal anything of the plot reveals too much. The success of this novel relies on the readers slow realization of what is actually going on. […] This is a very chilling novel. In parts is it macabre, even gruesome. In parts it is funny – a satirical look at humanity. It makes you laugh at some of the absurdities of human life when viewed from a distance. It is moving – you feel real empathy for Isserley and her moral dilemma, despite the fact that you disapprove completely of her.”

eervolle vermeldingen voor

mark haddon
the curious incident of the dog in the night-time (2003)

esther freud
the sea house (2003)

gisteren ben ik begonnen in david mitchell‘s cloud atlas. ik las het begin van de achterflap en het boek was verkocht. a remarkable book, made up of six resonating strands; the narrative reaches back into the 19th century, to colonialism and savagery in the pacific islands, and forwards into a dark future, beyond the collapse of civilisation. it knits together science fiction, political thriller and historical pastiche with musical virtuosity and linguistic exuberance: there won’t be a bigger, bolder novel this year. lees ook de andere recensie (gelinkt via de titel).